Recensie 1:Songs - het Theaterfestival 2010

Een filmbeeld uit ‘Roma, città aperta’ (1945) van Roberto Rossellini in zwart wit, zien we wat wazig. Beetje bij beetje verscherpt het dramatische beeld van de vrouw die wegrent van een oldtimer. Een vrouw die haar geliefde achternarent die gedeporteerd wordt. Links zien we soldaten die mensen tegen de muur gedrukt hebben. Hun geweren zijn op hen gericht.

De sterkte van het beeld is de mix van angst en liefde die elkaar tegelijkertijd ontmoeten. Tragische personages uit de theatergeschiedenis zijn de rode draad doorheen de voorstelling. Van Marie (1836) over Gretchen (1789), a woman (1930), Jane (1847), Sarah (1999), Charlie (1940) en Medea (480 BC) zijn maar enkele die voorkomen in de voorstelling van Nicole Beutler. Zij laat Sanja Mitrovic, die 1:songs mee creëerde, oorspronkelijke teksten in het Engels op een bedje van elektro zingen, fluisteren en dan weer uitschreeuwen. Thema: de liefde in al zijn facetten.

De ene keer gaat het er zeer deprimerend aan toe zoals in “Meine Ruh‘ ist hin“ uit Faust van von Goethe dat Sanja Mitrovic in het Engels brengt. Mitrovic staat solo op de bühne. 5 Micro’s op een rij. Zeer doeltreffend, want voor een stuk ook verwijzend naar het propaganda-apparaat uit de oorlog. Ze zet haar microstatief zeer hoog wanneer ze “I didn’t had the courage to die alone. Please God make him call me back.” zingt. Het onbereikbare proberen te bereiken in een zeer kwetsbare vorm. Prachtig.

Een groter contrast bestaat niet met wat volgt. Stevige elektrosounds en een performer die het uitroept in Charlotte Brontë’s Jane Eyre:  “Do you think I am an automaton? A machine without feelings? And can bear to have my morsel of bread snatched from my lips, and my drop of living water dashed from my cup? Do you think, because I am poor, obscure, plain, and little, I am soulless and heartless? You think wrong! I have as much soul as you and full as much heart! And if God had gifted me with some beauty and much wealth, I should have made it as hard for you to leave me, as it is now for me to leave you. I am not talking to you now through the medium of custom, conventionalities, nor even of mortal flesh: it is my spirit that addresses your spirit; just as if both had passed through the grave, and we stood at God‘s feet, equal as we are!” (Jane tegen Mr. Rochester in hoofdstuk 23)

De sfeer van de voorstelling kantelt dan richting psychose. “I need your full attention now” vraagt Mitrovic aan het publiek. “Watch me vanish” wordt op een hypnotiserende, bijna trance-achtige toon voorgeschoteld. Fel wit tegenlicht schijnt op het publiek. Mitrovic danst en loopt rond waarna ze 3 micro’s vastneemt, de microstatieven zijn ondertussen tegen de grond gekegeld, om met verschillende micro-effecten “I know too well that I’m going to die.” uitroept met telkens “Pain” tussendoor.

Opnieuw kiest ze voor een groot contrast om Hynkel uit Charlie Chaplin’s The Great dictator” (1940) boven te halen. “I‘m sorry, but I don‘t want to be an Emperor. That‘s not my business. I don‘t want to rule or conquer anyone. I should like to help everyone, if possible. Jew, gentile, black man, white. We all want to help one another. Human beings are like that. We want to live by each other‘s happiness, not by each other‘s misery. We don‘t want to hate and despise one another. In this world there‘s room for everyone and the good earth is rich and can provide for everyone.” zingt ze op een sjoebidoe-deuntje. Er zit een humane boodschap verweven in de teksten die ze op muziek zette: man en vrouw, welke afkomst, religie, je ook hebt, we zouden gelijk moeten zijn en elkaar ook zo moeten behandelen. Opnieuw verwijzend naar Chaplin’s werk zegt Mitrovic: “We think too much and feel too little: More than machinery we need humanity. More than cleverness we need kindness and gentleness. Without these qualities, life will be violent and all will be lost.”

Op minder dan een uur tijd kreeg het publiek heel wat bestaand tekstmateriaal in een andere vorm voorgeschoteld. Een gezongen voordracht met hier en daar een snuifje choreografie kregen we te zien. Buiten een goede kennis van het Engels is voorkennis van de geciteerde teksten en hun literaire achtergrond een absolute meerwaarde. Wij konden het alvast smaken en kregen meer dan voldoende voer om er nadien een boompje over op te zetten. Dat is wellicht dé kracht van het Theaterfestival. Voelen en denken ontmoeten elkaar. Op het punt van evenwicht tussen beide ontstaat de beste harmonie.

< Bert Hertogs >